อย่าขี้เหนียวกับระบบลงดิน ดุจฆ่าควาย เสีบดายเกลือ

โดย...อ. ไมตรี ทรัพย์เอนกสันติ

อย่าขี้เหนียวกับระบบลงดิน ดุจฆ่าควาย เสีบดายเกลือ

แต่เดิมบริษัท STABIL( www.stabil.co.th) จะรับวางระบบป้องกันฟ้าผ่า ขององค์กร หน่วยงานการสื่อสาร เครือข่าย โทรคมนาคม ดาวเทียมทั้งของรัฐและเอกชน มีความเชี่ยวชาญการวางระบบป้องกันฟ้าผ่า ระบบลงดิน มากว่า 20 ปี เป็นที่รู้จักกันดี ที่ไหนไม่จบ ต้องมาจบที่นี่)
ในแง่ของพวกเรานักเล่นเครื่องเสียงมีระดับ ทราบซึ้งกันดีว่า ระบบลงดิน( ground) มีความสำคัญเกินจินตนาการขนาดไหน ทั่งในแง่คฝามปลอดภัยจากไฟฟ้า จากฟ้าผ่า (ที่นับวัน หนักข้อขี้นทุกที) จากไฟ ac บ้านพุ่งสูงนับหลายร้อยโวลท์ชั่วครู่ (TOV หรือ Tempolary Over Voltage) และไฟสวิงสูงลิบเป็นเสี้ยววินาที(Transient Surge ) ที่เกิดจากฟ้าผ่า จากระบบจ่ายไฟหลวง(ฝนตก พายุ พัดกิ่งไม้ สายหลุด การสปาร์ก)
ยิ่งต่อไปมีการใช้เครื่องชาร์จไฟกระแสสูงมากๆเพื่อชาร์จแบตของรถไฟฟ้า ปัญหานี้จะยิ่งน่ากังวลอย่างยิ่งยวด การชาร์จเร็วด่วน การกระชากไฟของรถไฟฟ้าแค่คันเดียวอาจมากกว่า 100 แอมป์ซึ่งน่ากลัวมาก จะมีปัญหาไฟทั้งบริเวณดับๆติดๆ หม้อไฟรวมระเบิด ยิ่งช่วงฝนตกด้วย แค่คิดก็หนาวแล้ว

ลองคิดดูว่า ชุดเครื่องเสียงมูลค่านับหลายแสน หลายล้าน หลายสิบล้าน ของเราจะเสี่ยงขนาดไหน ที่สำคัญ บางชิ้นเลิกทำ หาซื้อไม่ได้อีกแล้ว เป็นของรักของหวง เก่าแก่คราวรุ่นพ่อรุ่นปู่มีเงินเท่าไรก็หาไม่ได้อีกแล้วจึงจะดีกว่าไหมถ้าจะมีการวางระบบป้องกันปัญหาเรื่องไฟบ้านเหล่านี้ไว้แต่ต้นให้อุ่นใจ ไม่ต้อง เสียน้อยเสียยาก เสียมากเสียง่าย หรือ สายไปแล้ว

นอกจากนั้น การวางระบบลงดินดีๆ ( ผลพลอยได้ของระบบป้องกัน ) จะช่วยให้ ภาพ และ เสียงดีขึ้นอย่างนึกไม่ถึง ดีขึ้นแบบธรรมชาติจริงๆ ไม่ใช่ ดีขึ้นแบบได้โน่น. เสียนี่ เสียนั่นบุคคลิคตายตัวจำเจซ้ำซากน่าเบื่ออย่างพวกเครื่องเคียง(accessories) มักเป็นเสียส่วนใหญ่ ระบบลงดินดีๆ สัญญาณรบกวน จากไฟภายนอก จากชุดเครื่องเสียงและภาพเอง จากคลื่นวิทยุ(RF)สารพัด ในอากาศจะลดลง( ดูทดสอบ กล่องกรองคลื่น RT -1 ทั้ง 3 ตอนในเวบนี้) เครื่องเสียง/ภาพ ทนขึ้น การชาร์จมือถือของคุณจะดีขึ้น แบตเต็มขี้นทนขี้น มือถึอทนขี้น แอร์, เครื่องซักผ้า, ตู้เย็น ที่ล้วนเป็นระบบ Inverter จะทน ปลอดภัยขึ้นมาก ซักผ้าอยู่ เปิดตู้เย็น แอร์ ทิ้งไว้ ก็ไม่ต้องกังวล จะเห็นว่า ลงทุนสร้างบ้านทั้งที จำเป็นต้องมีระบบป้องกันไฟ ac ที่ดีจริงๆ

ถาม: ทราบว่าผลงานของทางSTABILนี่ระดับมาตรฐานโลก มีการร่วมมือกับทางSIEMEN เยอรมัน ตลอด แต่ ทำไมค่าติดตั้งระบบป้องกัน(ผนวกระบบลงดิน) ของบริษัท จึงสูงเอา: เรื่อง 8-9 หมื่น ถีง ล้านบาท ครับ

ตอบ: ( อย่างแรก เราใช้หัวเจาะอย่างดีที่สุดของยุโรป ห้วหนึ่ง สามแสนกว่าบาท (Bottom Bit) เจาะลงไปใต้ดิน ซึ่งเราเดาไม่ได้ว่าจะเจกกับอะไร มีโอกาสที่หัวเจาะจะพังได้ นั่นหมายความว่า เราขาดทุนทันที 3 แสนบาท และเราต้องหาที่เจาะใหม่ให้ลูกค้าจนสำเร็จ

ประการที่ 2. มาตรฐานการลงดินของเราคือ ไม่ต่ำกว่า 18 เมตร ไม่ใช่แค่เอาสายพันกับโครงเหล็กเสาเข็มบ้าน หรือ ฝังแท่นลงดินแค่ 1-2.5 เมตร อย่างทั่วไป บางที่เราต้องฝังถึง30 เมตร กว่าจะหาจุดวัด ความต้านทานโลก(common earth ) ได้เกีอบ 0 โอห์ม ในกรุงเทพฯ ลึกสัก 18-24 เมตรก็โอเค แต่ ต่างจังหวัด อาจถึง 30 เมตร เช่นอยู่บนเนินเขา ภูเขา ยิ่งฝังลึก สัญญาณรบกวน(noise)ยิ่งต่ำ

ประการที่ 3. แท่งฝังดินที่เราใช้ เป็นแท่งสแตนเลส เบอร์ 316 ถือว่าดีที่สุด. ปลอดสนิมโดยสิ้นเชิง. ทั่วไปใช้แท่งทองแดงกลวงจากแผ่นพับ ดีหน่อย แท่งทองแดงตัน แต่ใช้ไม่นาน สนิมทองแดงขี้นเกาะเต็ม การลงดินจะเสื่อมลงเยอะ noise มากขี้น นานไปแทบไม่เป็นประโยขน์อะไร การป้องกันฟ้าผ่าก็แย่ลง บางเจ้า ไม่ถนัดด้านฝังลึก จะใช้วิธีฝังตื้นหลายๆแท่งเพื่อผลรวมให้ต่ำกว่า5 โอห์มหรือใกล้ 0 โอห์ม เรียกแบบดาวกระจายDelta แต่ในแง่ป้องกันฟ้าผ่า การฝังลึกที่สุดจะได้ผลกว่า

ประการที่ 4.: หัวล่อฟ้า(ผ่า) เราติดตั้ง หัวสลายประจุ ให้ด้วยและ ครอบคลุมถึง 80 องศา โอกาสถูกผ่าจะลดลง

ประการที่ 5: ในการติดตั้ง เราใช้ระบบตั้งขาหยั่ง ใช้ช่าง 3 คน. ช่างด้านไฟอีก 3 คน

ประการที่ 6: สายลงดินเราใช้อย่างดีได้มาตรฐานโลก. บางครั้ง หัวเจาะพัง ก็เป็นอันว่า ต้องทิ้งสายราคาแพงนั้นกับหัวเจาะไปด้วยเลย

ประการที่ 7: เราใช้เครื่องมือวัดโอห์ม common earth tester ที่ดีที่สุด ราคาแพงมาก ไม่ใช่มิเตอร์ไฟของช่างซ่อม

ประการที่ 8: ระยะเวลาในการทำงาน ตั้งแต่ 1 อาทิตย์ขึ้นไป แล้วแต่หน้างาน)

ถาม: เคยเจองานโหดที่สุดขนาดไหนครับ

ตอบ: ( งานลงดินของ องค์การโทรศัพท์แห่งประเทศไทยTOT เราเสนอราคาไป เขาว่าแพง และใช้บริการที่อื่น ปรากฏว่า เจอฟ้าผ่า แก้ไม่ตก พังกระจุย 3 ครั้ง จนที่สุดต้องมาขอร้องให้เราเข้าไปแก้ เราต้องฝังลงดินถึง 100 เมตร กว่าจะแก้ได้ หมดงบแก้ไป เป็นล้านบาท คือ งานของเรา ส่วนหนึ่ง เข้าไปแก้ปัญหาที่เจ้าอื่นๆทำเอาไว้ และแก้ไม่ตก ส่วนนี้ก็เยอะพอควรทีเดียว มีนักเล่นเครื่องเสียงและภาพ บ้าน มาขอให้เราวางระบบลงดินและป้องกันให้ ก็มีทำไปเหมือนกันครับ แต่งานเราเยอะ ทีมงานน้อย เน้นคุณภาพ ถ้า ใครสนใจจะใช้บริการ ต้องมีเวลาคอยเรา 1-2 เดือน

ถาม: คุณชัชวัสส์ อยากฝากอะไรสุดท้ายให้แฟนเวบ maitreeav.comไหมครับ

ตอบ : ( ระบบป้องกันฟ้าผ่า ไฟกระโชก กระชาก การลงดิน สำคัญมาก ถ้าทำไม่ดี ไม่ได้มาตรฐานจริงๆ มีสิทธิ์ก่อปัญหาตามมา และ ทำให้เราชะล่าใจว่าปลอดภัย ปลอดnoise. จริงๆแล้ว ระบบลงดินที่ดีไม่พอ กลับดึง noise จากสิ่งแวดล้อม ผ่านดิน ขี้นมารบกวนเครื่องเสียงและภาพของเราเอง