"ดิจิตอลเปียโน ไม่มีทางถึงสวรรค์ "

โดย...อ. ไมตรี ทรัพย์เอนกสันติ

สาเหตุที่ดิจิตอลเปียโนเกิดขึ้นมา
1. สามารถทำเสียงเลียนแบบอคูสติคเปียโนได้ไม่มากก็น้อย  ด้วยราคาที่ถูกกว่ามาก และทำได้หลากหลายราคา  ตั้งแต่หลักพันถึงหลัก 8-9 แสนบาท ขณะที่อคูสติคเปียโนดีๆ ราคาตั้งแต่หลัก 3-4 หมื่นขึ้นไปถึงหลักร่วม 10 ล้านบาท!
2. ต้นทุนดิจิตอลเปียโนดีหน่อย ถูกกว่าอคูสติคเปียโนมาก
3.สามารถควบคุมความดังเสียงของดิจิตอลเปียโนให้ไม่ดังหนวกหูใครได้ เหมาะในการฝึกซ้อมและเสียบใช้หูฟัง
4. ดิจิตอลเปียโนมีขนาดเล็กกระทัดรัด สะดวกในการขนย้ายไม่เปลืองที่ทางการวาง และมีขนาดให้เลือกหลากหลาย
5. ดิจิตอลเปียโนให้ฟังชั่นการปรับแต่งเสียง ได้หลากหลาย 5-6ถึงกว่า 10เสียง

อย่างไรก็ตาม จากที่ผมฟังการเปรียบเทียบเสียง ระหว่าง ทั้งสองอย่าง จากหลายๆผู้ที่ทดสอบเปรียบเทียบให้ฟัง ใน YouTube
ผมชอบเสียงจากอคูสติคเปียโนมากกว่า ขนาดว่าทั้งสอง ผลิตจากโรงงานเดียวกัน ยี่ห้อเดียวกัน เช่น YAMAHA  อคูสติคเปียโน จะให้เสียงที่ฉ่ำกว่า กระเด็นหลุดลอยออกมาเป็นเม็ดๆมากกว่า เป็นธรรมชาติ น่าสนใจ มีสเน่ห์กว่า ได้อารมณ์ดื่มด่ำลึกซึ้งกว่า ช่วงโหมก็มั่วน้อยกว่า ยิ่งถ้าอคูสติคเปียโนแพงแค่ไหน  ความเหนือกว่ายิ่งทิ้งห่าง

อย่างไรก็ตาม ก็ไม่ได้หมายความว่า เสียงจากดิจิตอลเปียโนดีๆ รุ่นสูงๆ จะอุบาทว์หูจนรับไม่ได้  มันก็ยังเป็นเสียงเปียโนที่คุ้นหูทั่วไป   เหตุผลที่ เสียงดิจิตอลเปียโนไม่มีวันดีได้เลย ปัญหาไม่ใช่เรื่องเทคโนโลยี่  หากแต่เป็นเรื่องของ "การทำเครื่องเสียงระดับไฮเอนด์ ใส่ไว้ให้มัน   

วงการทำดิจิตอลเปียโน เคยคำนึงถีง
1.การรบกวนกันเองภายในของระบบดิจิตอลไหม (noise&interference)
2. พวกเขาเชื่อในเรื่องทิศทางสาย อุปกรณ์ หรือไม่ ว่ามีผลจริง แม้สัญญาณจะอยู่ในรูปดิจืตอล
3. พวกเขาควรระวังคลื่นความถี่สูงรบกวนจากภาคจ่ายไฟแบบswitching
4. การใช้ภาคขยายเสียง  Class D หรือดิจืติลแอมป์ หรือ Switching แม้มันจะประหยัดพื้นที่ มีขนาดเล็ก ไม่ต้องใช้ครีบระบายความร้อนขนาดใหญ่  แต่แอมป์พวกนี้เสียงพื้นเดิม มันแห้ง  อย่าคิดว่าสามารถใส่เอคโค่ช่วยที่หลังได้  มันฟ้องฟังออกว่า เป็นการ เติม ไม่ได้มาจาก เสียงหลักเดิม
( fundamental )  อีกทั้งแอมป์พวกนี้ ใหฺ้ฮาร์โมนิกไม่ครบ ช่องไฟระหว่างตัวโน๊ตไม่เกลี้ยงสะอาด (damping factor ต่ำ )
5. ระบบสังเคราะห์เสียงดิจิตอลเอง ให้ฮาร์โมนิกได้ไม่ครบ ( เกิด ความเพึ้ยนแบบ intermodulation ) ทำให้การแจกแจงบุคคลิคเสียงแต่ละโน๊ต ทำได้ไม่จะแจ้ง  มีโอกาสเสียงมั่ว กลบกันเอง เมื่อมีการรัวหลายๆโน๊ตพร้อมๆกัน 
6. พวกเขามิได้เลือกอุปกรณ์  สาย หัวแจ๋ค ตัวผู้ ตัวเมีย  ตัว L/C/ R  วอลลูม  ฟิวส์  ระดับ audiophile  ใช้สายpair  มัดสายรวมๆกัน  สายแตะต้องกัน  ดวงไฟLED เต็มไปหมด คุณภาพลำโพง ไม่ดีเท่าที่ควร เน้นแต่ ทน ไม่พังง่าย และคงใส่ตัวป้องกันเพียบ( ตัวแสบทำลายคุณภาพเสียงอย่างนึกไม่ถึง )  นี่ยังไม่พูดถึง การถูกเขย่าสั่นสะท้านไปทั้งเครื่อง จากดอกลำโพงในตัว  ซึ่งทำให้เสียงฟุ้ง เบลอ ถอยจม   การเลือกชิ้นส่วน อุปกรณ์ ล้วนมีผลต่อบุคคลิคเสียง มันทำให้เหมือนการจูนเสียงเพี้ยนไปหมด  และจูนได้ยาก  ต้องมีการคัดเลือก ลองฟังเสียงทุกชิ้นส่วน เพื่อให้ได้บุคคลิคเสียงที่ต้องการ เหมือนเสียงที่ได้จากอคูสติคเปียโน
7. เรื่องการส่งเสียงตีกวนกันเองระหว่างดอกลำโพงซ้าย ขวา ( cross talk หรือ microphonic) ยิ่งรุ่นแพงๆที่มีหลายๆดอก ( ขนาด6 ดอกลำโพง เรียงชิดติดกัน) การทำเช่นนี้ จะลดความเป็นตัวตน  โน๊ตเป็นตัวๆ ความชัดเจน ทรวดทรงเสียง  ทำให้เสียงมั่ว สับสน เวลาเล่นดังๆ
8.การเป็นอุปกรณ์  เครื่องเสียง  เต็มไปด้วยแผงวงจรชิ้นส่วน ทั้งหมดล้วนอ่อนไหวต่อคลื่นวิทยุรบกวนจากภายนอก( RF หรือ radio frequency ) เช่นจาก โทรศัพท์มือถือ จากโน๊ตบุกส์ / PC   จาก i- pad จาก smart wach  จาก WiFi  จากวงจร ระบบ inverter ทั้งหลาย(แอร์ , เครื่องซักผ้า, ตู้เย็น, ตัวชาร์จไฟรถไฟฟ้า  ระบบโซลาเซลล์,  ปั้มน้ำ,  คลื่น WiFi ในบ้านและจากข้างบ้าน ข้างห้อง  คลื่นกวนจากระบบหลอด LED ที่ติดเพดาน ในบ้าน จากทีวี LCD   จากชุดเครื่องเสียง เช่น ตัว Streaming  ตัวกรองไฟ แอมป์class D หรือ G  รวมทั้งที่อยู่ในตู้ซับactive ของโฮมเธียเตอร์  กล่อง set top box  digital TV  

แค่นี้ก็หมดอาลับตายอยาก สิ้นหวังกับเสียงจากดิจิตอลเปียโนแล้ว  ซึ่งผมคิดว่า ในโลกนี้ ไม่มีผู้ผลิตรายไหนไม่ว่าถูกแพงแค่ไหน จะคำนึงถึงแน่นอน

ขอปิดท้ายด้วยการทดสอบ สนุกๆ  ง่ายๆ  ใครที่เล่นดิจิตอลเปียโนอยู่  ลองสลับขาปลักเสียบสายไฟ ac ที่กำแพงดู แล้วเลือกใช้ที่เสียบแล้วเสียง
หนักแน่น เป็นตัวตนกว่า แยกค่อย-ดังได้ชัดกว่า มั่วน้อยกว่า    หรือปิดไฟ LED ที่เพดานห้อง โคมไฟ วางจอทีวี LED ห่างออกไปไกล  วางมือถือ
ไว้นอกห้อง ปิดด้วยยิ่งดี

   แค่นี้ก็งงตาแตกแล้ว  !