"ปุ่มหมุนมหัศจรรย์"

โดย...อ. ไมตรี ทรัพย์เอนกสันติ

ปรีแอมป์ , อินทริเกรทแอมป์, รีซีฟเวอร์  จะมีวอลูมพิเศษหนึ่งที่เรียกว่า วอลูมบาลานส์ ไว้หมุนปรับเสียงซ้าย/ ขวา ของเสียงสเตอริโอให้ดังเสมอกัน ไม่ดังเอียงไปข้างหนึ่ง  แต่ถ้าพยายามปรับอย่างไร ก็ยังรู้สึกว่า เสียงข้างหนึ่งหนักแน่นเป็นตัวตน กว่าอีกข้างที่ออกแบนฟุ้งติดจอ กรณีนี้ ไม่ใช่ว่า เสียง 2 ข้าง ไม่เท่ากัน จึงปรับบาลานส์ซ้าย/ขวา ช่วยไม่ได้ เพราะเกิดจากสาเหตุอื่น เช่น สายเสียงข้างที่เสียงแบน
ถอยห่างออกไป เราเดินสายย้อนทิศ ให้ลองสลับหัวท้ายเสียบ ให้เหมือนอีกข้าง ถ้ายังเป็นอีก อาจเป็นสายลำโพง ที่ข้างหนึ่งเดินสายย้อนทิศ กรณีทั้งสองนี้ ไม่ต้องสนใจว่ายี่ห้อสายจะเรียงอย่างไร พบเสมอที่การเรียงทิศสายโดยดูจากยี่ห้อที่เขาสกรีนมา ใช้ไม่ได้

เมื่อสลับทิศทางสายจนเสียงซ้าย/ ขวา สมดุลย์ดีแล้ว ให้เร่งเสียงวอลลูมดัง-ค่อย ขึ้นจนถูกใจ จากนั้น หมุนวอลูมบาลานส์ซ้าย/ขวา จนได้เสียงซ้ายขวา สมดุลย์กันที่สุด แสดงว่า ตอนนี้ เราได้ปรับ " การลดทอนซ้าย/ขวา ในตำแหน่งที่เสมอตรงกัน สมดุลย์ที่สุดแล้ว เรียกว่า Tracking Error ซ้าย-ขวามีน้อยที่สุดแล้ว ณ. ตำแหน่งวอลูมดัง-ค่อย นั้นๆแล้ว  บางเครื่องจะให้วงจรพิเศษมา เพื่อการจูนบาลานส์
 โดยให้เราป้อนด้วยสัญญาณโมโนเช่นประกาศข่าว พอเรากดปุ่มพิเศษ เครื่องจะกลับทิศสัญญาณซีกหนึ่งเช่น จากบวกเป็นลบ แล้วเอาไปหักล้างกับสัญญาณเดียวกันอีกข้าง เราก็เพียงแต่หมุนปุ่มบาลานส์ ไปมา หา ตำแหน่งที่เสียงรวมแล้วค่อยที่สุด ( Tracking Error เข้าใกล้ 0 )
ข้อดีของเมื่อเราปรับจนได้ 0 Tracking Error ก็ได้แก่
1. รายละเอียดหยุมหยิมดีขึ้น
2.การสวิงเสียง ค่อย-ดัง ชัด กว้างขึ้น
3. มิติด้าน ตื้น- ลึกดีขึ้้น
4. เสียงโดยรวมฟังไพเราะขึ้น.

เพราะความสำคัญของวอลูมบาลานส์มีมาก ราคาเฉพาะตัววอลลูมบาลานส์ จึงสูงมากถึงตัวละร่วม 2 หมื่นบาทในเครื่องเสียงซุปเปอร์ไฮเอนด์
 บางยี่ห้อ มีแผงวงจรขนาดเขื่องเพื่อการปรับแต่งวอลลูมอย่างเดียวโดยเฉพาะ ขณะที่ตัววอลลูมก็ทำมาเที่ยงตรงอย่างที่สุดอยู่แล้ว เช่น ยี่ห้อ Accuphase (ราคาจึงต้องสูง)